सेवा भन्ने शब्दको अनुचित प्रयोग हुने गरेको छ

केशब काफ्ले
‘सेवा’ यो सेवा भन्ने शब्द आफैमा एउटा मूल्यवान शब्द हो र यो सेवा शब्द आफैमा निकै वजनदार शब्द हो । वजन यस मानेमा हो कि सेवाको वजन जुनतुन मनुष्यले उठाउनै सक्दैन । जसले सेवाको वजन उठाउन सक्छ उसले आत्मीय आनन्द पनि उठाएको हुन्छ । सेवाको आनन्द सेवकलाई मात्रै थाहा हुन्छ । तर आज साधन र सुविधालाई सेवाको रुपमा बुझ्ने र बुझाउने गरिदै छ । सेवा शब्दलाई आज नेपालका व्यापारीहरुले अनुचित रुपमा प्रयोग गरेर नेपालका भोलाभाला जनतालाई भ्रममा पारेका छन् भने सेवा जस्तो महत्वपूर्ण शब्दलाई अपमान गरेर व्यापारिक प्रयोजनमा प्रयोग गर्ने गरेका छन् । वास्तवमा सेवा न त किन्न मिल्छ न बेच्न मिल्छ । सेवा कुनै पनि आर्थिक चलखेलको परिधिभित्र पर्दैन । किन कि सेवा भनेको निःशुल्क हुने गर्दछ । शःसुल्क सेवा हुनै सक्दैन यो भ्रममात्रै हो । शुल्क तिरेर प्राप्त गरिएको कुनै पनि सुविधा सेवा हुन सक्दैन । जस्तो कि हामीहरुले देख्ने र सुन्ने गरेका छौं कि एकै छानामुनि विभिन्न प्रकारका धेरै सेवाहरु बाटोघाटो हिड्डुल गर्दा चारैतिर सेवा लेखिएका ठूला ठूला बोर्डहरु देख्न पाईन्छ । जस्तै चिकित्सा सेवा डेण्टल सेवा, यातायात सेवा, फोन सेवा, कानुनी सेवा आदि । अब प्रश्न यो छ कि के कुनै चिकित्सकले निःशुल्क चिकित्सा सेवा दिएको छ रु के कुनै वकिलले निःशुल्क मुद्धा लडिदिएको छ रु के कुनै यातायातका साधनले निःशुल्क यात्रा गराएका छन रु यदि छैनन् भने यिनी साधनहरुलाई सेवा शब्दले अलंकित गर्नुको के अर्थ छ त रु शुल्क तिरेर प्राप्त गरिएको कुनै पनि भौतिक पदार्थ सेवा हुनै सक्दैन । शुल्क तिरेर प्राप्त गरिएको वस्तु वा पदार्थ साधन हो सुविधा हो यसलाई कुनै प्रकारले पनि सेवा भन्न मिल्दैन । सेवा निःशुल्क हुने गर्दछ । मेरो दा“त दुखेको छ, चिकित्सकलाई देखाउनुप¥यो । चिकित्सकस“ंग भेट हुने शुल्क ५ सय तत्पश्चात दुखेको दा“त फाल्नुप¥यो दा“त फालेको शुल्क ५ सय जम्मा १ हजार अब १ हजार तिरेर गराएको काम सेवा हो कि सुविधा हो त रु यसलाई कसरी डेण्टल सेवा भनिन्छ त रु
ज्याला तिरेर गराएको काम सेवा हु“दैन । ज्याला लिएर गरिदिएको काम पनि सेवा होइन । पैसा तिरियो, सुविधा लिईयो त्यसकारण साधन र सुविधालाई सेवास“ग जोडेर सेवा भन्ने शब्दको अनुचित लाभ लिन उचित हु“दैन । हाम्रँ सेवाहरु भनेर लेखिएको स्थानमा के कुनै वस्तु निःशुल्क पाईन्छ र रु फेरि सेवा लेखेर सेवाको अपमान किन गर्नु त रु निःशुल्क, निष्कपट, निःस्वार्थ भावले गरेको सहयोग नै सेवाको रुप हो । कुनै पनि स्वार्थपुर्तिका लागि गरिएको कार्य सेवा हुनै सक्दैन । त्यसैमा पनि आर्थिक रुपमा फाईदा लिनका लागि उपलब्ध गराईएको साधन त सेवा हुनै सक्दैन । यो हामी सबैले बुझ्न पर्ने विषय हो । र यस्ता कार्यको विरोध पनि हुुनुपर्दछ ।
आजभोलि विभिन्न सेवाका नाममा ठूला ठूला यज्ञायज्ञादी आयोजना हुने गरेका छन् । जस्तै कि गौसेवा, दरिद्र सेवा, अपा· सेवा आदि तर त्यस्ता यज्ञादीका आयोजनाका मूख्य उद्देश्य पनि धनोपार्जन नै रहेको हुन्छ । समाजसेवाको त कुरै नगरौं । आज कस्तो समाज सेवा हुने गर्दछ हामीहरु सबैले देखेको र बुझेको विषय हो । विभिन्न सेवाका लागि भनेर देशमा वित्ता वित्तामा एनजिओ आइएनजिओ खुलेका छन् । सडक बालिका सेवा, विधवा सेवा, महिलासेवा, दलित सेवा आदि । तर यिनी सबैले सेवा भन्ने शब्दको नै अपमान गरिरहेका छन् । यो सेवा शब्दको अपब्याख्याले हाम्रो सं“स्कार सं“स्कृति र परम्परालाई नै ध्वस्त पार्दै छ । व्यक्तिको विषेशतालाई सेवा भन्ने नाम दिएर सेवाको महत्वलाई कम गरिएको छ । हामीहरुले हाम्रा भावी सन्ततिहरुलाई सेवाको अर्थ बुझाउन नसक्दा हाम्रँ सन्ततिहरु पथभ्रष्ट भएर जाने छन् । हाम्रा सन्ततिहरुले सेवालाई एउटा धन कमाउने माध्यमका रुपमा बुझ्ने छन् । उनीहरुले सेवा जस्तो महत्वपुर्ण विषयलाई धन कमाउने माध्यमको रुपमा बुझिदिंदा हाम्रँे परम्परा र मान्यतालाई धक्का पुग्ने छ । जसले गर्दा घरभित्रका वृद्धवृद्धाहरु, अपा·, असहाय, समाजका दीन दुःखी अपहेलित हुने छन् । त्यसकारण साधन र सुविधालाई सेवा भनेर सेवा शब्दको अपब्याख्या नगरौं ।
http://www.mechikalidaily.com/index.php?listId=1900